کالابرگ فعال شد، اما قیمت‌ها همچنان بالا هستند

دولت چهاردهم نخستین شارژ کالابرگ الکترونیک را در اسفند ۱۴۰۳ برای ۷ دهک درآمدی انجام داد. پس از وقفه‌ای تقریباً یک ساله، که نیمی از آن مربوط به دولت سیزدهم بود، دولت پزشکیان به منظور پاسخ به انتقادها در خصوص عدم توجه به معیشت مردم، تصمیم به آغاز پرداخت یارانه غیرنقدی گرفت. مقدار شارژ کالابرگ برای خانوارهای دهک‌های اول تا سوم و همچنین خانواده‌های حمایتی (خانواده‌هایی که دارای یک عضو معلول هستند) در چهار مرحله مبلغ ۵۰۰ هزار تومان تعیین شد. این مبلغ برای خانوارهای دهک‌های چهارم تا هفتم ۳۵۰ هزار تومان است. سرپرست خانوار می‌توانست با این مبلغ، ۱۱ قلم کالای اساسی شامل شیر کم‌چرب، ماست کم‌چرب، پنیر سفید، گوشت سفید، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی، قند و شکر، برنج و حبوبات خریداری کند. در مرحله چهارم و از مهر ۱۴۰۴، تنوع گوشتی کالابرگ افزایش یافته و ۴ قلم بوقلمون، بلدرچین، ماهی و میگو نیز به ۱۱ قلم قبلی افزوده شد. استقبال مردم از اقلام موجود در طرح کالابرگ نشان می‌دهد که کالاهایی مانند ماکارونی، شیر و پنیر خریدار چندانی نداشته و مردم بیشتر تمایل به خرید محصولات ضروری با قیمت بالا مانند حبوبات، برنج و روغن دارند. همچنین در این درجه‌بندی، گوشت قرمز و گوشت مرغ نیز قرار دارد. مصرف لبنیات در برخی خانواده‌ها به حداقل رسیده و در برخی موارد حذف شده است.

مبلغ شارژ مرحله پنجم چقدر است؟ امروز ۱۵ آذر ۱۴۰۴، پنجمین مرحله شارژ کالابرگ در دولت چهاردهم انجام شد. در فاز نخست این شارژ، فقط خانوارهای دهک اول تا سوم و خانواده‌های حمایتی مشمول آن هستند. بنا بر اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مبلغ شارژ ۱۲۰ هزار تومان افزایش یافته و افراد می‌توانند با ۶۲۰ هزار تومان به ازای هر نفر، ۱۱ قلم شیر و لبنیات، گوشت مرغ، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، حبوبات، برنج، ماکارونی، روغن، قند و شکر خریداری کنند. بوقلمون با هر کیلوگرم ۲۷۰ هزار تومان، ماهی قزل‌آلا ۳۵۰ هزار تومان و میگو بین ۷۰۰ تا یک میلیون تومان، به تازگی از اقلام افزوده شده به کالابرگ الکترونیک حذف شده است. طبیعی است که شهروندان با توجه به شارژ این مبلغ که معمولاً به طور میانگین هر ۴۵ روز انجام می‌شود، گوشت مرغ و برنج را به گوشت بوقلمون، ماهی و میگو ترجیح دهند.

نگاهی به قیمت ۱۱ قلم کالابرگ الکترونیک نشان می‌دهد که قیمت ارزان‌ترین شیر کم‌چرب تا ۱۳ آذر ۱۴۰۴ (پنجشنبه هفته گذشته) ۴۹.۵۰۰ تومان، ارزان‌ترین ماست کم‌چرب ۲.۵ کیلوگرمی ۱۴۵.۰۰۰ تومان، ماکارونی ۵۰۰ گرمی ۳۴.۲۰۰ تومان، گوشت مرغ بین ۱۳۷.۵۰۰ تا ۱۵۵.۰۰۰ تومان و تخم‌مرغ بین ۱۷۹.۰۰۰ تا ۲۵۰.۰۰۰ تومان است. قیمت کالاهای اساسی و این ۱۱ قلم قابل خرید به وسیله کالابرگ در جدول زیر قابل مشاهده است.

افزایش مبلغ شارژ کالابرگ مرحله پنجم نه تنها برای تقویت قدرت خرید مردم، بلکه به دلیل حذف ارز ۲۸.۵۰۰ تومانی از کالاهای اساسی مانند گوشت و برنج انجام شده است. کسری بودجه دولت، در ادامه جراحی اقتصادی دولت سیزدهم که حذف ارز ۴,۲۰۰ تومانی از نهاده‌های دامی را به همراه داشت، منجر به افزایش قیمت گوشت قرمز در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ شده است. به گفته مسئولان بانک مرکزی، تا پایان سال کالاهای اساسی مشمول ارز ۲۸.۵۰۰ تومانی خواهند بود، اما در عمل این اقلام به تدریج از جدول ارز ترجیحی حذف می‌شوند.

در همین راستا، واردکنندگان برنج اعلام کردند که از بهمن ۱۴۰۳ تا کنون ارز مورد نیازشان را دریافت نکرده‌اند، در حالی که محصولات را وارد و عرضه کرده‌اند. همچنین هانی تحویل‌زاده، رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیر خشک کودک، اعلام کرد که از ۲۵۰ میلیون دلار ارز مورد نیاز این محصول استراتژیک، تنها ۳۷ میلیون دلار پرداخت شده است.

وزیر جهاد کشاورزی نیز در پاسخ به نمایندگان مجلس درباره بحران در بازار نهاده‌های دامی و افزایش قیمت فرآورده‌های پروتئینی و لبنیات، اعلام کرد که مطالبات امسال به رقم ۶ میلیارد دلار رسیده است. این موضوع باعث شیوع تب برفکی در دام‌ها و خسارت‌های زیادی به دامداری‌های کشور شده است. کارشناسان بر این باورند که کمبود نهاده و تغذیه نامناسب دام‌ها منجر به شیوع این بیماری شده است.

در حال حاضر، دولت سعی دارد با اجرای طرح یسنا، سایه سنگین سوءتغذیه را از کودکان زیر ۵ سال و مادران باردار در دهک‌های درآمدی اول تا سوم بردارد. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده که حساب مشمولان مرحله اول این طرح از ۱۰ آذر ۱۴۰۴ شارژ شده است. اعتبار مورد نظر برای تأمین سبد غذایی شامل ۱۶ قلم کالای اساسی و خرید پوشک بچه است. این مبلغ شارژ برای خانوارهای مشمول سه دهک اول درآمدی ۶۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر است.

طرح حمایت غذایی کودکان ۵ تا ۵۹ ماهه مبتلا به سوءتغذیه از آذر ماه از سر گرفته شده و با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه کشور در حال اجرا است. به گفته زهرا قیومی، کودکان بلافاصله پس از تولد کارت بهداشت دریافت می‌کنند و شاخص‌های رشد آنها به طور منظم پایش می‌شود. این اطلاعات پس از وسع‌سنجی، به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال و کودکان دارای اختلال رشد تحت پوشش حمایتی قرار می‌گیرند.