ایلام، تجلی فرهنگ: داستانی از رنگها، نقشها و ارتباط با ریشهها
ایلام- لباس سنتی در ایلام فراتر از یک پوشش ساده است و به عنوان نمادی زنده از فرهنگ، اعتقادات و زیباییشناسی مردم زاگرس شناخته میشود. این لباس با رنگهایی الهام گرفته از طبیعت، الگوهایی از تاریخ و...
پوشش بومی هر سرزمین نه تنها به عنوان پوشاکی برای پوشاندن تن، بلکه به عنوان زبانی زنده برای روایت تاریخ، اقلیم، باورها و زیباییشناسی مردمان آن دیار شناخته میشود. این زبان در تار و پود پارچه، رنگ و نقش و دوخت، حافظه جمعی یک قوم را با خود حمل میکند و در آئینها، جشنها و زندگی روزمره، به عنوان نمادی از هویت و اصالت فرهنگ، ریشهها را به هم پیوند میزند. پوشش محلی ایلام با ویژگیهای منحصربهفرد خود، بخشی از این روایت گسترده را به دوش میکشد. در ایلام، این پوشش نه تنها یادگاری از گذشته است، بلکه در حافظه جمعی مردم حضور دارد و در بسیاری از آئینها و مناسبتها نقش فعالی در بازنمایی هویت و جایگاه فرهنگی ایفا میکند.
پوشش سنتی زنان ایلامی با اجزایی چون گُل و نی، هَبر، قتره، کمرچین، سخمه و کراس، نیازهای اقلیمی و کاربردی را پاسخ داده و در ترکیب رنگ، بافت و فرم، بازتابی از زیباییشناسی زنانه و حافظه تاریخی این دیار را به نمایش میگذارد. در کنار پوشش زنان، لباس مردان ایلامی نیز ریشه در اقلیم و فرهنگ منطقه دارد و با اجزایی چون شال، گیوه، فَرَجِی، لچک، کِلاش و کِلاو، تصویری از سادگی و پیوند با زیستبوم کوهستانی را ترسیم میکند.
با وجود گذر زمان و تغییر سبک زندگی، پوششهای محلی در ایلام همچنان جایگاه خود را حفظ کردهاند و در مراسم رسمی، جشنها و آئینهای فرهنگی به عنوان نمادی از هویت بومی مورد استفاده قرار میگیرند. این لباسها نه تنها در میان نسلهای میانسال و کهنسال محبوباند، بلکه در سالهای اخیر نیز با استقبال جوانان در مناسبتهایی چون عروسیهای سنتی و جشنوارههای محلی دوباره دیده میشوند.
معاون فرهنگی و رسانهای ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام در این زمینه اظهار داشت: لباس سنتی در ایلام صرفاً یک پوشش نیست، بلکه بازتابی از اقلیم، تاریخ و زیباییشناسی مردمان این دیار است. وی افزود: پوشش محلی زبانی بیکلام برای روایت هویت است و مد و لباس نه تنها جنبه زیباییشناختی دارد، بلکه حامل پیامهای اجتماعی و فرهنگی نیز هست.
شریفی، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام، نیز به اقدامات انجامشده برای حفظ و ترویج پوششهای محلی اشاره کرد و گفت: مستندسازی پوششهای سنتی ایلام از طریق تهیه کتابچههای تخصصی و برپایی نمایشگاههای دائمی در دستور کار قرار گرفته است.
وی ادامه داد: تلاش شده پوشش محلی از حالت نمادین خارج شود و در زندگی روزمره مردم جایگاه پیدا کند. همچنین، حمایت از تولیدکنندگان محلی و برگزاری کارگاههای آموزشی برای ارتقای مهارتها در اولویت قرار دارد.
شریفی در پایان تأکید کرد: پوشش محلی بخشی از هویت فرهنگی ایلام است و با استمرار این فعالیتها، میتوان امیدوار بود که این میراث زنده نه تنها حفظ شود، بلکه به نسلهای آینده نیز منتقل گردد.
بدون نظر! اولین نفر باشید