ارزیابی ایمنی «واکسن سینوفارم» در زمان بارداری

در یک پژوهش جدید، ایمنی «واکسن سینوفارم» در دوران بارداری مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پژوهشگران نتایج مثبتی درباره تأثیر این واکسن بر زنان باردار و نوزادانشان ارائه کرده‌اند، یافته‌ای که می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های بهداشتی اهمیت زیادی داشته باشد.

همه‌گیری کووید ۱۹ نه تنها زندگی روزمره انسان‌ها را تحت تأثیر قرار داد، بلکه نگرانی‌های زیادی را برای زنان باردار و خانواده‌هایشان ایجاد کرد. از ابتدای شیوع این ویروس، این سؤال مطرح بود که آیا بارداری می‌تواند خطر ابتلا به نوع شدید بیماری را افزایش دهد و سلامت مادر و جنین را تهدید کند. در سال‌های اولیه همه‌گیری، اطلاعات در مورد واکسیناسیون در دوران بارداری محدود بود و بسیاری از زنان باردار در مورد تزریق واکسن تردید داشتند. در حالی که داده‌های مربوط به واکسن‌های فایزر و مدرنا در زنان باردار منتشر شده بود، اطلاعات درباره واکسن‌های غیرفعال مانند سینوفارم کمتر در دسترس بود و این موضوع نیاز به بررسی علمی دقیق‌تری را نشان می‌داد.

زنان باردار در بسیاری از کشورها به دلیل کمبود داده‌های ایمنی، از دریافت واکسن‌های غیر mRNA خودداری می‌کردند، در حالی که واکسن‌های غیرفعال مانند سینوفارم از ایمن‌ترین انواع واکسن‌ها به شمار می‌آیند. به گفته کارشناسان، انجام پژوهش‌هایی در کشورهای در حال توسعه که از واکسن‌های غیر mRNA استفاده می‌کنند، برای درک بهتر ایمنی و اثربخشی این واکسن‌ها در دوران بارداری ضروری است.

ام‌البنین زارع و همکارانش از دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، به همراه دانشگاه علوم پزشکی مازندران و دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن، پژوهشی را برای بررسی پیامدهای بارداری و وضعیت نوزادان در زنان واکسینه‌شده و واکسینه‌نشده با واکسن سینوفارم انجام دادند. هدف این پژوهش روشن کردن این موضوع بود که آیا تزریق واکسن سینوفارم می‌تواند عوارضی را برای مادر یا جنین به همراه داشته باشد یا خیر.

در این مطالعه، اطلاعات ۵۰۰ زن باردار که بین تیر ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱ به بیمارستان امام علی (ع) شهرستان آمل مراجعه کرده بودند، بررسی شد. نیمی از این زنان واکسن سینوفارم دریافت کرده بودند و نیمی دیگر واکسینه نشده بودند. داده‌ها از پرونده‌های پزشکی استخراج و با روش‌های آماری مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که بین زنان واکسینه‌شده و غیرواکسینه، از نظر نوع زایمان، سن حاملگی، بروز ناراحتی جنینی یا تنفسی در نوزاد، نیاز به بستری در بخش ویژه نوزادان یا وجود ناهنجاری مادرزادی، تفاوت معنی‌دار و قابل توجهی وجود ندارد. به عبارت دیگر، واکسیناسیون با سینوفارم تأثیر منفی بر روند بارداری یا سلامت نوزاد نداشته است.

پژوهشگران در جمع‌بندی خود تأکید کردند که واکسن سینوفارم تأثیر سوئی بر پیامدهای مادری و نوزادی ندارد. این یافته‌ها با نتایج چند مطالعه پیشین در ایران و سایر کشورها از جمله سریلانکا همخوانی دارد و نشان می‌دهد که این واکسن در دوران بارداری بی‌خطر است و عارضه قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. بر اساس داده‌های این تحقیق که در «مجله دانشگاه علوم پزشکی قم» منتشر شده، تفاوتی در بروز عوارضی مانند سقط جنین، زایمان زودرس یا پارگی زودهنگام پرده‌های جنینی میان دو گروه مشاهده نشد. همچنین اندازه‌های فیزیکی نوزادان، مانند وزن، قد و دور سر نیز در هر دو گروه تقریباً یکسان بود.

پزشکان این یافته‌ها را تأییدی بر ایمنی واکسن‌های غیرفعال در دوران بارداری می‌دانند و معتقدند که می‌تواند نگرانی‌ها درباره استفاده از این نوع واکسن را کاهش دهد. برخی مطالعات بین‌المللی نشان داده‌اند که واکسن‌های حاوی ترکیبات آلومینیومی مانند سینوفارم ممکن است در مواردی باعث کاهش احتمال زایمان زودرس شوند. علاوه بر این، مرور نتایج پژوهش‌های جهانی نشان می‌دهد که واکسیناسیون، فارغ از نوع واکسن یا زمان تزریق در دوران بارداری، ارتباطی با افزایش خطرهای جدی برای مادر یا نوزاد ندارد.

با توجه به اینکه بیشتر داده‌های جهانی درباره واکسن‌های mRNA از کشورهای با درآمد بالا به‌دست آمده است، این پژوهش با تمرکز بر واکسن سینوفارم در ایران، گامی مهم برای پر کردن خلأ اطلاعاتی در کشورهای در حال توسعه به شمار می‌رود. پژوهشگران تأکید کردند که اگرچه نتایج به نفع ایمنی واکسن است، اما بررسی‌های آینده باید بر ارزیابی ایمنی طولانی‌مدت و عوارض نادر احتمالی تمرکز کند تا تصویر دقیق‌تری از اثرات واکسیناسیون در بارداری به‌دست آید.